معرفی کتاب صوتی بیچارگانرمانی درخشان از نابغه‌ی ادبیات روسیه؛ کتاب صوتی بیچارگان نخستین داستان بلندی بود که از فئودور داستایوفسکی به انتشار رسید؛ اثری با محوریتِ دو مضمونِ فقر و شرافت. روایت در داستانِ بیچارگان از خلال نامه‌نگاری مردی میانسال با دختری جوان که در همسایگی او منزل دارد، پیش می‌رود.
درباره کتاب صوتی بیچارگان
داستایوفسکی در کتاب «یادداشت‌های روزانه‌ی یک نویسنده» با زبانی پُرشور و لحنی آشکارا متأثرکننده، به بیان ماجرای جالب توجهی می‌پردازد که پس از انتشار نخستین کتابش، بیچارگان (Poor Folk)، برایش به وقوع پیوست. قصه از این قرار است که نویسنده‌ی آن زمانْ جوانِ ما، پس از تکمیل دست‌نویس رمان بیچارگان، آن را نزد یکی از دوستان مورد اعتماد خود به نام گریگاروویچ می‌سپارد. این دوست هم اثر را برای مطالعه به نکراسفِ منتقد قرض می‌دهد و او هم به نوبه‌ی خود، پس از مطالعه‌ی دست‌نویس داستایوفسکی، حسابی ذوق‌زده می‌شود و خبر از ظهور نابغه‌ای جدید در صحنه‌ی ادبیات روسیه می‌دهد. اما ماجرای جالبی که اشاره کردیم، چندی بعد اتفاق می‌افتد؛ زمانی که منتقد به‌نام و مطرح وقت، موسوم به بلینسکی، از خواندن بیچارگان چنان حیرت‌زده می‌شود که شبانه راهی خانه‌ی نویسنده‌ی گمنام می‌شود تا شخصاً ارادت خود را به قلم او ابراز کند! ملاقات سرزده‌ی بلینسکی برای داستایوفسکی جوان رؤیایی و شگفت‌انگیز می‌نموده؛ چنان‌که حتی سال‌ها پس از آن نیز، همیشه از تعریفِ آن لذت می‌بُرد و هیجان‌زده می‌شد.
از جزئیات این بحث بگذریم؛ چرا که این مختصر را تنها به این قصد گفتیم که باب بحث در باب رمان بیچارگان را گشوده باشیم. اثری مهم در کارنامه‌ی داستایوفسکی که سرانجام، پس از مدتی انتظار، نسخه‌ی صوتی بهترین ترجمه‌ی فارسی آن نیز به انتشار رسید.
آنچه کتاب بیچارگان داستایوفسکی را به اثری مهم تبدیل می‌کند، از قضا وجود وجوهی است که بعدها کمتر در آثار این نویسنده می‌بینیم؛ جالب است بدانید همین وجوه – که در ادامه به ماهیتشان اشاره خواهیم نمود – که سبب شدند منتقدین دغدغه‌مندی چون بلینسکی حسابی از بیچارگان تعریف و تمجید کنند، به تدریج در کار داستایوفسکی محو و کمرنگ شدند.
وجوه مورد اشاره را می‌توان ذیل یک وجه کلی طبقه‌بندی کرد: «دغدغه‌مندیِ اجتماعی»، که به نوبه‌ی خود، نویسنده را ملزم به ارائه‌ی گزارشی دقیق از واقعیت موجود می‌کند. رمان بیچارگان از این حیث غیر داستایوفسکی‌وارترین کار در کارنامه‌ی داستایوفسکی است! زیرا چنان‌که می‌دانیم، نابغه‌ی روس در برترین آثار خود، خصوصاً در رمان‌های بزرگی چون «ابله»، «جنایت و مکافات» و «برادران کارامازوف»، فاصله‌ی قابل توجهی با سنت رئالیستیِ وقت دارد.
با وجود این، کتاب بیچارگان، چنان‌که گفتیم، اثری مهم و خواندنی در کارنامه‌ی داستایوفسکی‌ست؛ حتی اگر بپذیریم که بارقه‌های نبوغ و اصالت نویسنده در این اثر به طور کامل متجلی نگشته است. واقعیت مهم و جالب توجه آن است که داستایوفسکی، حتی در اثری هم که به زعم بسیاری، جزو شاهکارهایش محسوب نمی‌شود، باز چندین و چند گام از نویسندگان هم‌عصر خویش، پیش است.
رمان بیچارگان شرح نامه‌نگاری پیرمردی کم‌سواد اما شریف و زحمت‌کش با دختری زیباست که همچون خود او، در فقر و مسکنت روزگار می‌گذراند. داستایوفسکی در این اثر به سراغ قشر به اصطلاح ضعیف جامعه رفته و با گزارش صادقانه‌ی اوضاع زندگی آن‌ها از زبان کاراکترهایی داستانی، وضع نابه‌سامان حیات روسیه‌ی زمان خویش را به تصویر کشیده.
کتاب صوتی بیچارگان، از بسیاری جهات، یک رمان مستندگونه است؛ شخصیت‌های آن کم‌وبیش ملموس و واقعی، و قضایا و رویدادهای انگشت‌شمارش، باورپذیر و محتمل‌اند. در این اثر خبری از شیطاین و قدیسانی نیست که نویسنده‌ی روس در آثار بزرگ خویش خلق نموده. داستایوفسکی در مردم فقیر نویسنده‌ای آرام، متین و البته، کم‌وبیش مقلد است، که هنوز نتوانسته از زیر سایه‌ی بزرگانی چون گوگول و پوشکین بیرون بیاید. با این حال، با همین اثر بود که او خود را به عنوان نابغه‌ای در آستانه‌ی ظهور به مخاطبین ادبیات معرفی نمود. پس رمان مردم فقیر، از هر جهت که بنگریم، قطعاً شایسته‌ی توجهی بیشتر از جانب عاشقان ادبیات روسیه و خصوصاً طرفداران داستایوفسکی بزرگ است.
نکوداشت‌های کتاب صوتی بیچارگان
– اولین موفقیت ادبی داستایوفسکی. (Penguin Random House)
– یک داستان فراموش‌نشدنی. (Barnes & Noble)
کتاب صوتی بیچارگان مناسب چه کسانی است؟
علاقه‌مندان به داستان‌های اجتماعی و دوست‌داران آثار ادبیات کلاسیک روسیه، بی‌شک شیفته‌ی کتاب بیچارگان (یا مردم فقیر) از داستایوفسکی خواهند شد.
با فئودور داستایوفسکی بیشتر آشنا شویم
فئودور داستایوفسکی (Fyodor Dostoyevsky) در سال 1821 دیده به جهان گشود و به سال 1881 از دنیا رفت. زندگی او آبستن تحولات بسیار بود. چنان‌که شرحشان در این مجال مختصر ممکن نیست. علاقه‌مندان در این زمینه می‌توانند به دو اثر بیوگرافیک مراجعه کنند: نخست، کتاب «داستایوفسکی»، نوشته‌ی «رابرت برد»؛ و دیگری، کتاب «داستایوفسکی: جدال شک و ایمان»، نوشته‌ی «ادوارد هالت کار».
در ادامه، ضمن مرور مختصر چهار اثر مهم در کارنامه‌ی فئودور داستایوفسکی و سپس، ارائه‌ی پاراگرافی از کتاب بیچارگان به عنوان نمونه، مطلب مختصر خود را به پایان می‌بریم.
کتاب یادداشت‌های زیرزمینی (Notes from Underground): این رمان کوتاه پایه‌ی آثار بزرگ بعدی نویسنده است. قهرمان اصلی کتاب شخصیتی موسوم به مرد زیرزمینی است که چنان شکاف عمیقی میان خود و جامعه احساس می‌کند که ناگزیر به تاریک‌ترین اندیشه‌ها سوق می‌یابد.
کتاب جنایت و مکافات (Crime and Punishment): داستان تأثربرانگیزِ جوانی به نام راسکلنیکف که شرایط دشوار زندگی سبب گرایشش به افکار و اعمالی جنایت‌کارانه می‌شود. داستایوفسکی ایده‌ی اصلی این رمانِ جنجالی را از حادثه‌ای واقعی اخذ کرد.
کتاب ابله (The Idiot): رمانی خواندنی با مضمون گناه و معصومیت. حوادث اصلی داستان ابله حول محور شخصیتی نیک و پاک‌سرشت به نام پرنس میشکین به وقوع می‌پیوندد.
کتاب تسخیر‌شدگان (Demons): رمانی سیاسی که بخش عمده‌ای از وقایع آن برگرفته از تجربیات خود نویسنده در دوران جوانی است.
در بخشی از کتاب صوتی بیچارگان می‌شنویم
اولش، تا زمانی که ما، یعنی من و مادرم، به این خانه‌ی تازه عادت کنیم، هر دو ما زندگی نزد آنا فیودورونا را تجربه‌ای غریب و از برخی جهات، وحشتناک می‌دیدیم. آنا فیودورونا، در خانه‌ای که مال خودش بود، در ردیف ششم زندگی می‌کرد. خانه فقط پنج اتاق مسکونی داشت. سه تا از این اتاق‌ها را خود آنا فیودورونا و دخترعمه‌ی من، ساشا، اشغال کرده بودند.
ساشا دختربچه‌ی یتیمی بود که نه مادر داشت و نه پدر. و آنا فیودورونا بزرگش می‌کرد. ما در یکی از باقی اتاق‌ها زندگی می‌کردیم و اتاق دیگر در اجاره‌ی دانشجوی فقیری بود به نام پاکروفسکی که مستأجر آنا فیودورونا بود. آنا فیودورونا در رفاه زندگی می‌کرد و وضعش بهتر از آنی بود که فکر می‌کردیم…
معرفی و دانلود کتاب صوتی بیچارگان | فئودور داستایوفسکی | استودیو نوار
