دسته‌بندی نشده · مارس 12, 2022 0

معرفی و دانلود کتاب صوتی چنین گفت زرتشت | فریدریش ویلهلم نیچه | آوانامه



معرفی کتاب صوتی چنین گفت زرتشتکتاب صوتی چنین گفت زرتشت یکی از مهم‌ترین آثار فریدریش ویلهلم نیچه است؛ شاهکاری ماندگار و کم‌نظیر که در آن برخی از مهم‌ترین آموزه‌های متفکر غریب و شوریده‌ی آلمانی، با زبانی مابین زبان فلسفی و ادبی، مطرح شده و مورد تأمل قرار گرفته است. گفتنی‌ست که خوانش اثر حاضر بر عهده‌ی آرمان سلطان زاده، گوینده‌ی توانای کشورمان بوده است.

درباره کتاب صوتی چنین گفت زرتشت:

فیلسوفی بزرگ که تیشه به ریشه‌ی فلسفه زد؛ شاعری که علیه خام‌ذهنی شاعران شورید؛ هنرمندی که هنر را دروغی بزرگ می‌پنداشت؛ ضدمسیحی که بانگ مرگ خدا را برداشت، اما خود تا پایان عمر هرگز از «ایده‌ی خدا» رهایی نیافت…

به راستی نیچه که بود و چگونه می‌اندیشید؟ این سوال، حتی امروز، پس از گذشت بیش از صد سال از مرگ او، پرسیدنی و تأمل‌برانگیز است. البته که در طول این مدت متون نیچه بارها خوانده شده، و انبوه آثارش توجه اغلب متفکرینِ مهم معاصر را برانگیخته است. پس او هیچ‌گاه فیلسوف یا نویسنده‌ای در سایه نبوده است. خیل عظیم شرح‌های باربط و بی‌ربطی که هر ساله بر آثار او نوشته می‌شود، خودْ بیانگر این است که نیچه آنقدر که باید و شاید مورد توجه قرار گرفته. اما شگفت آن‌که ما هنوز نیچه را، همو که خود را «فیلسوف آینده» می‌نامید، به درستی نمی‌شناسیم، و به تعبیری، هر یک «از ظن خود» یار او می‌شویم و رد افکار و اندیشه‌های خود را در آینه‌ی آثارش می‌بینیم. از این منظر، نیچه بی‌شباهت به حافظِ ما فارسی‌زبانان نیست.

شعر حافظ نیز همچون اندیشه‌ی نیچه، در طول زمان رنگِ تفاسیر بسیار متفاوت و چه بسا ضدونقیضی را به خود دیده، و تا همیشه برخوردار از ابهامی عمیق به نظر می‌رسد. به همین منوال، آثار متفکر آلمانی نیز، کم و بیش پذیرای تفاسیری از بیخ‌وبن متفاوت بوده، و تا امروز پرسش‌برانگیز باقی مانده‌اند. این امر تا حد زیادی ناشی از زبان شاعرانه‌ی نیچه است. مسئله‌ای که به زعم اغلب صاحب‌نظران، از جمله مهم‌ترین دستاوردهای نیچه در تاریخ فلسفه به شمار می‌رود. او (در کنار کیرکگور دانمارکی)، از نخستین فیلسوفان مهمی بود که علیه زبان خشک و رسمی و آکادمیک فلسفه‌ی زمان خود شورید؛ زبانی که شکل افراطی آن را، فی‌المثل در آثار هگل می‌بینیم. نیچه به فلسفه و نوشتار فلسفی، بُعدی زیبایی‌شناختی بخشید، و اینگونه، مرزهای تا پیش از آن روشنِ میان فلسفه و ادبیات را برهم زد. پس عجیب نیست که در آثار او، از آن دست ابهام‌هایی را می‌بینیم و تشخیص می‌دهیم که تا پیش از نیچه خاص آثار ادبی تلقی می‌شده‌اند.

ابهام موجود در اندیشه‌ی نیچه اما تنها ناشی از نثر و زبان خاصش نیست، بلکه همچنین، معلولِ موضوعاتِ عمده‌ی فلسفه‌ی اوست. وی به تعبیر دقیق کلمه، متفکری جامع‌الاطراف بود، و تفکرش مرزی نمی‌شناخت. همین است که اغلب کتاب‌هایش بی‌سامان می‌نمایند و نامنسجم؛ و باز، به همین خاطر است که در آثار او می‌توان به انبوهی از اظهار نظرها در باب انبوه موضوعات متفاوت برخورد.

با این حال می‌توان گفت که دغدغه‌ی اصلی وی، به دست آوردن شناختی از بنیان‌های متافیزیک و اخلاق غربی، در جهت واژگونی آن‌ها بود. در همین راستا، او افلاطون را پدر معنوی تمام فیلسوفان پس از خود می‌دانست، و وی را به سبب ایده‌آلیسم خام و دور از واقعیتش، سخت نکوهش می‌کرد. ریشه‌ی اخلاقیات غربی را اما نه در فلسفه‌ی یونانی، بلکه در یهودیت، و به خصوص مسیحیت می‌جُست؛ دینی که به زعم او، چون مذهب ضعیفان و برده‌صفتان بود، در طول سده‌ها اخلاقیاتی بیمار و الهیاتی منحط را پرورش داد.

باری، مقدمه‌ی فوق به بهانه‌ی معرفی نسخه‌ی صوتی شاهکار فلسفی نیچه، یعنی کتاب چنین گفت زرتشت (Thus Spoke Zarathustra) بیان گردید. این اثر که نخستین بار در سال 1883 به انتشار رسید، جایگاهی یکّه در میان کتاب‌های فردریش نیچه دارد؛ زیرا برخی از اصیل‌ترین آموزه‌های فیلسوف آلمانی، از جمله آموزه‌های «ابرانسان»، «مرگ خدا» و «بازگشت جاودانه»، برای نخستین بار در این کتاب به شکل مستقیم مطرح شدند.

به طور خلاصه باید گفت که کتاب چنین گفت زرتشت، به تعبیری، نیچه‌ای‌ترین اثر نیچه، و طبعاً دشوارترین آن‌هاست. هرآنچه درباره‌ی سبک نوشتار نیچه گفتیم، از جمله شاعرانگی و ابهام‌انگیز بودن‌اش، درباره‌ی چنین گفت زرتشت بیش از همه‌ی آثار او صادق است. با این همه، این اثر از جهاتی خوش‌خوان‌ترین نوشته‌ی نیچه نیز به شمار می‌رود. زیرا در بطنِ اثر زیبایی سِحرگونه‌ای نهفته است که صرف مواجهه با آن، بی‌فهم دقیق محتوایش، می‌تواند برانگیزاننده باشد. البته در نهایت شکی نیست که فهم کتاب چنین گفت زرتشت، بدون مراجعه به سایر آثار نیچه، از جمله دو کتاب «فراسوی نیک و بد» و «غروب بت‌ها»، و همچنین، بی‌توجه به شرح‌ها و تفسیرهای نوشته‌شده بر این اثر، دشوار و چه بسا ناممکن است.

نکوداشت‌های کتاب صوتی چنین گفت زرتشت:

– بدیع و درخشان. (Goodreads)
– تأثیرگذارترین کتاب نیچه. (Penguin)
– مشهورترین اثر نویسنده. (Barnes & Noble)

کتاب صوتی چنین گفت زرتشت مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به فلسفه‌ی غرب مخاطبین اصلی کتاب صوتی چنین گفت زرتشت نیچه‌اند.

با فریدریش ویلهلم نیچه بیشتر آشنا شویم:

نیچه زبان‌شناس، فیلسوف، شاعر اهل آلمان بود که در سال 1844 دیده به دنیا گشود و در طلیعه‌ی قرن بیستم، به سال 1900 از دنیا رفت. زندگی این متفکر بزرگ افت‌وخیزهای فراوانی به خود دید؛ چنانکه اشاره به آن‌ها در این مجال اندک نه مقدور است و نه ضروری. علاقه‌مندان به آشنایی با زندگی نیچه می‌توانند به کتاب «نیچه؛ فیلسوف، روانشناس و دجال» از والتر کوفمان، و یا کتاب «من دینامیتم!» از سوپر پریدو مراجعه کنند. ما تنها به ذکر همین مقدار بسنده می‌کنیم که متفکر مورد بحث، به زعم اغلب بزرگان عرصه‌ی اندیشه و تاریخ‌نگاران معاصر فلسفه، از بزرگ‌ترین اندیشمندان جهان در دو سده‌ی اخیر به شمار می‌رود.

از آثار فریدریش ویلهلم نیچه (Friedrich Nietzsche) می‌توان به عناوین پیش رو اشاره داشت: «غروب بت‌ها، فراسوی نیک و بد، تبارشناسی اخلاق».

در بخشی از کتاب صوتی چنین گفت زرتشت می‌شنویم:

گفتم: «پوست فروتنی‌ام بسیار تاب آورده و من بر بنیاد بلندی‌ام خانه گزیده‌ام و تاکنون کسی شمار بلندی‌هایم را به من نگفته است. بلکه خود توانسته‌ام به اندرون خویش راه برم و آن را نیک بشناسم. باز خاموش گفت: ‌ای زرتشت، تو می‌توانی کوه‌ها را جا‌به‌جا کنی، پس می‌توانی ژرفناهایت را نیز جا‌به‌جا کنی.»

گفتم: «گفته‌هایم هنوز کوهی جا‌به‌جا نکرده‌اند و حتی به گوش مردم هم نرسیده‌اند. به سوی مردمان آمده‌ام، اما هنوز به آنان نرسیده‌ام. باز خاموش گفت: تو را با این چه کار. شبنم در خاموش‌ترین لحظه‌های شب بر گیاه می‌نشیند.»

در پاسخ گفتم: آنگاه که راهم را یافتم و در آن گام زدم مردم مرا به ریشخند گرفتند. به راستی آنگاه پاهایم می‌لرزیدند و مردم به من گفتند: ‌«ای زرتشت بیراه شده‌ای. از یاد خواهی برد چگونه گام برداشتن‌ات را.» باز خاموش گفت: «ریشخند آنان به چه ارزد؟ ‌ای زرتشت، از فرمان‌پذیری رها شدی. اینک باید فرمان دهی. آیا نمی‌دانی همگان بیشتر از هر چیزی به کسی نیاز دارند که به کارهای سترگ فرمان می‌دهد؟ انجام دادن کارهای بزرگ دشوار است. دشوارتر آنکه به آن فرمان دهند. گناه نابخشودنی‌ات آن است که در اوج قدرت نمی‌خواهی فرمان دهی.»

گفتم: «نعره‌ی شیر می‌خواهد تا فرمان دهم.»





معرفی و دانلود کتاب صوتی چنین گفت زرتشت | فریدریش ویلهلم نیچه | آوانامه