معرفی کتاب دانشنامه ابزارها و نهادهای مالی: 400 ابزار مالی با تاکید بر مدلهای عملیاتیکتاب دانشنامه ابزارها و نهادهای مالی نوشته‌ی امیررضا سوری، طیبه رهنمون پیروج، باقر ادبی و مهدی محرمی، اشکال گوناگون نهادهای ارائه دهنده‌ی خدمات مالی را معرفی می‌کند و مدلهای عملیاتی انواع ابزارهای مالی در جهان را پایش، طبقه‌بندی و طراحی می‌کند.
درباره‌ی کتاب دانشنامه ابزارها و نهادهای مالی:
ابزارهای مالی در عصر جدید به شکل طیف‌های متنوعی در بازارهای پول و سرمایه مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ به همین جهت برای نیازهای پیچیده و روزافزون انسان‌ها به شکلی پیوسته، ابزارهای مالی نوینی طراحی می‌شوند. این ابزارها امکان تامین منابع مالی مختلفی را فراهم می‌سازند. ابزارهای مالی گستردگی، پیچیدگی و کاربردهای متعددی دارند از همین رو شناسایی و دسته‌بندی آن‌ها اهمیت دارد و کتاب حاضر نیز با همین هدف تالیف شده است.
ساختار کتاب دانشنامه ابزارها و نهادهای مالی در هفت فصل ساماندهی شده است: فصل نخست به معرفی اجزای نظام مالی مشتمل بر بازارهای مالی، ابزارهای مالی، تنظیم کنندگان مالی، نهادهای مالی و خدمات مالی می‌پردازد. ضمن اینکه با طبقه‌بندی از انواع روش‌های تامین مالی برحسب سررسید تعهدات، مالکیت و منبع تأمین مالی، چارچوب نظام‌مندی از ویژگی‌های ابزارها ارائه شده است. بخش پایانی فصل نیز انواع روش‌های تامین مالی درونی و بیرونی معرفی می‌شود.
فصل دوم به شناسایی انواع ابزارهای مستقیم و غیرمستقیم تنظیم‌گری بانک مرکزی می‌پردازد. سپس انواع نهادهای مالی و اعتباری در جهان و تفاوت‌های ساختاری آن با ایران تبیین شده است. ادامه این فصل نیز به شناسایی، طبقه‌بندی و معرفی انواع ابزارهای بازار پول اختصاص دارد. در فصل سوم به ارائه انواع طبقه‌بندی از بازار سرمایه بر اساس مرحله انتشار، ساختار و زمان انجام و تحقق معامله پرداخته شده است. سپس انواع نهادهای بازار سرمایه اعم از نهادهای خودتنظیم‌‌گر، واسطه‌های بازار و سایر فعالان بازار معرفی می‌شود.
در ادامه انواع ابزارهای بازار سرمایه مشتمل بر اوراق سهام، اوراق بدهی، اوراق ترکیبی، اوراق مشتقه و همچنین ابزارهای مالی اسلامی به تفصیل و به تفکیک زیر اجزاء مورد بررسی قرار گرفته است. پایان‌بخش این فصل نیز معرفی انواع صندوق‌های سرمایه گذاری و کارکرد آن‌ها در نظام تامین مالی می‌باشد.
فصل چهارم به بررسی انواع روش‌های تامین مالی از خارج اعم از قرضی و غیرقرضی اختصاص دارد. در بخش روش‌های قرضی، انواع روش‌های تامین مالی شرکتی و پروژه‌ای تشریح شده و در بخش روش‌های غیر قرضی به بررسی سرمایه گذاری مستقیم خارجی، سرمایه گذاری خارجی در سبد دارایی‌های مالی و تجارت متقابل پرداخته شده است. ضمن اینکه در این فصل انواع روش‌های حمل و پرداخت بین المللی تشریح شده است.
کتاب دانشنامه ابزارها و نهادهای مالی (Encyclopedia of financial instruments and institutions) در فصل پنجم گستره مشارکت بخش خصوصی در پروژه‌های توسعه‌ای و زیرساختی و همچنین انواع مدلهای تأمین مالی و تحویل پروژه طرح‌های تولیدی، زیربنایی، صنعتی و خدماتی را ارائه می‌دهد. بخش پایانی این فصل به تشریح و مقایسه قراردادهای پیمانکاری و سرمایه گذاری اعم از قراردادهای پیمان مدیریت، مدیریت اجرایی، با قیمت کلی، با قیمت واحده با حق الزحمه مقطوع و…. اختصاص یافته است.
فصل ششم به تشریح انواع روش‌های نوین تامین مالی و همچنین روش‌های تامین مالی ساختار یافته اختصاص دارد. از جمله این روش‌ها می‌توان به وارانت، استقراض با پشتوانه اوراق بهادار، اوراق بهادار بسته‌بندی شده مجدد، اوراق بهادارسازی به پشتوانه دارایی یا جریان‌های نقدی ناشی از دارایی در صنعت بانکداری، بیمه و لیزینگ و… اشاره کرد.
در فصل آخر نیز به تشریح انواع ریسک‌های مالی و رابطه ریسک و بازدهی ابزارهای مالی پرداخته شده و در انتهای فصل در قالب جدولی ویژگی‌های ابزارهای مالی، اهم ریسک‌های وارده به ابزارها و ابزارهای کاربردی شده در ایران ارائه شده است.
کتاب دانشنامه ابزارها و نهادهای مالی مناسب چه کسانی است؟
این کتاب برای همه‌ی افرادی که در زمینه‌های مختلف مالی و اقتصادی فعال هستند، مفید خواهد بود.
در بخشی از کتاب دانشنامه ابزارها و نهادهای مالی می‌خوانیم:
– اعتبار تجاری (Trade Credit)
اعتبار تجاری، خرید اقساطی کالاها یا خدمات از اعتباردهندگان در ازای نرخ بهره مشخص است. این شیوه بیشتر برای خرید مواد اولیه، کالاهای واسطه‌ای و در برخی موارد، کالاهای سرمایه‌ای به کار می‌رود.
– وام‌های عملیاتی (Operating Loans)
از این نوع وام، برای سرمایه در گردش و یا تأمین مخارج عملیاتی روزمره استفاده می‌شود.
– وام عندالمطالبه (Call Money)
به وامی اطلاق می‌شود که بانک‌های تجاری در اختیار کارگزاری‌ها قرار داده و ساختار آن عندالمطالبه است. برخلاف وام‌های مرسوم که دارای نرخ بهره و سررسید مشخص هستند، این نوع وامها، رویه بازپرداخت ثابتی ندارند. کارگزاران برای تأمین منابع مالی کوتاه مدت و اعطای قرض به مشتریان خود جهت خرید اوراق بهادار یا سهام، اقدام به اخذ این نوع وامها می‌کنند. از آن جا که ماهیت این نوع وام، عندالمطالبه است، در صورت مطالبه بانک، باید بازپرداخت گردد. به این نوع وام Call Money و به نرخ بهره آن نیز Call Rate گفته می‌شود.
– تأمین مالی در شرایط ورشکستگی (Debtor-in-Possession Financing)
به نوعی از تأمین مالی گفته می‌شود که تنها برای شرکت‌های در آستانه ورشکستگی موضوعیت دارد. به واسطه این نوع وام، شرکت در آستانه ورشکستگی فرصت می‌یابد در حین سپری کردن فرآیند تشکیل پرونده برای ورشکستگی، منابع لازم برای سرمایه در گردش خود را تأمین نماید.
فهرست مطالب کتابفصل اول: دسته‌بندی انواع روش‌های تأمین مالی Financing Schemes Typology
فصل دوم: روش‌های تامین مالی از بازار پول Money Market Financing
فصل سوم: روش‌های تامین مالی بازار سرمایه Captial Market Financing
فصل چهارم: روش‌های تامین مالی از خارج Forein Financing Methods
فصل پنجم: انواع مدلهای تحویل پروژه با توجه به مشارکت بخش خصوصی
فصل ششم: ابزارهای نوین مالی Modern Financing Instrument
فصل هفتم: انواع ریسک‌های مالی Type of Financing Risks
منابع و مراجع
